Yenidoğan bebeklerin cildi, dünyaya gelişleriyle birlikte bambaşka bir ortama uyum sağlamaya çalışır. Anne karnındaki ılık ve nemli ortamdan kuru ve serin dış dünyaya uzanan bu geçişte cilt kuruluğu görülebilir. Çoğu zaman fizyolojik ve geçici olan bu durum, doğru bakım adımlarıyla kısa sürede toparlar. Ancak bu doğru adımlar nelerdir, yenidoğanlarda cilt kuruluğu neden olur ve nasıl önlenir, bunları görmek için bu kapsamlı rehberi hazırladık. Ayrıca yazının sonunda, güvenli ürün seçimi konusunda da pratik bir kontrol listesi bulabilirsiniz.
Yenidoğan cildi, yetişkin cildine kıyasla daha incedir ve su kaybına daha yatkındır. Cildin koruyucu bariyeri doğumdan sonraki haftalarda olgunlaşır. Bu sırada geçici kuruluklar ve hafif pullanmalar görülebilir.
Doğumda bebeğin cildini saran beyaz, yağlı görünümlü vernix caseosa tabakası, cildin yağ dengesini korur, ısı kaybını azaltır ve dış çevreye karşı tampon görevi görür. İlk günlerde verniks azaldıkça cilt daha savunmasız kalabilir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve UNICEF, ilk saatlerde verniksi silip yıkamamak gerektiğini belirtmektedir. Bu, hem ısı kaybını önler hem de verniksin koruyucu etkisinden yararlanma şansı tanır.
Düşük nem, klima/kalorifer, rüzgâr, soğuk hava gibi faktörler su kaybını artırır, Banyo sıklığı ve kullanılan ürünler de bu durumu etkiler.
Nem oranı çok düşükse ciltte su kaybı hızlanır. Kışın kalorifer, yazın klima buna sebep olabilir. AAP (American Academy of Pediatrics) egzamayı yönetme önerilerinde düşük nem ve sert deterjanlar gibi tetikleyicilerden kaçınmayı tavsiye eder. Kuruluk yaşayan bebeklerde bu tetikleyicileri azaltmak faydalıdır.
Bebeklerin banyo rutini “az ama öz” olmalı. Dermatoloji uzmanlarının ebeveynlere verdiği genel öneri, özellikle göbek bağı düşene kadar sünger banyosu ve sonrasında da kısa, ılık banyo şeklindedir.
Günlük banyo şart değildir. ilk aylarda haftada 2–3 ılık banyo ve parfümsüz, nazik temizleyiciler kullanımını önerilir. Eğer kullanılmak isteniyorsa sabunu tüm vücuda değil de boyun kıvrımları, koltuk altı, bez bölgesi gibi kirlenen kısımlara uygulamak yeterlidir.
Verniksi erken temizlemek, doğum sonrası kuruluğu ve ısı kaybını artırabilir. DSÖ/UNICEF materyallerinde ilk banyoyu erteleme ve verniksi çıkarmama önerisi özellikle vurgulanır.
Yün ve sentetik kumaşlar, parfümlü deterjanlar ve yumuşatıcılar tahrişi artırabilir. AAP, parfümsüz ve hipoalerjenik ürünlerin tercih edilmesini önerir. Özellikle yenidoğan döneminde buna ekstra özen gösterilmelidir.
Ailesinde egzama/alerji bulunan bebeklerde cilt bariyeri daha kırılgan olabilir. Cilt kuruluğunda alerjen ya da genetik bir durum söz konusu ise mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Not: Sarımsı kabuklanma ve yağlı görünüm özellikle saçlı derideyse konak (seboreik dermatit) olabilir, Bu kuruluk değil, ayrı bir durumdur. Belirgin kızarıklık, akıntı, sızı olduğunda hekime başvurmalısınız.
İlk banyoyu en az 24 saat erteleyin, verniksi silmeyin. Bu yaklaşım, hem ısı kontrolü hem de cilt bariyerini desteklemek için önerilir.
Bebeğinizin cilt kuruluğunu gidermek için nemlendirici kullanabilirsiniz. Ancak bu konuda gerçekten güvenilir markalardan temiz içerikli nemlendiriciler tercih etmelisiniz.
Oda ısısını 22–24°C bandında tutmak çoğu aile için konforludur. Düşük nem kuru cildi tetiklediği için özellikle kış aylarında evde ya da bebeğinizin odasında bir nemlendirici cihaz kullanmanız fayda sağlayabilir.
Bez bölgesini alkol parfüm içermeyen mendillerle ve ılık su ile nazikçe temizleyin. Bariyer kremi yani içerisinde çinko oksit bulunan kremler tahrişi önlemeye yardımcı olabilir.
6 aydan küçük bebeklerde güneşten gölge, şapka ve koruyucu kıyafetle korunma esastır, rutin güneş kremi kullanımı bu yaşta tavsiye edilmez.
Nazik masaj, hem kan dolaşımını hem de ebeveyn-bebek bağını destekler. Aynı zamanda nemlendiricinin eşit yayılmasına yardımcı olur. Özellikle banyodan sonra hafif nemli cilde yapılan masaj, hem kan dolaşımını destekler hem de cildin nemi daha uzun süre korumasına yardımcı olur. Her masaj sırasında her seferinde nemlendirici kullanmak zorunda değilsiniz. Bebekler için özel üretilmiş masaj yağlarını da tercih edebilirsiniz.
Bu noktada Baby Icon Organik & Vegan Bebek Masaj Yağı doğal içeriğiyle güvenilir bir alternatif sunar. Organik ve vegan formülü sayesinde yenidoğan döneminden itibaren bile kullanılabilir, bebeğinizin hassas cildine zarar vermez, içerisindeki vitamin ve minerallerle cildi besler, düzenli kullanımda cildin yumuşaklığını korur.
Kuruluk varsa nemlendirin, fakat egzama gelişmesin diye zorunlu günlük nemlendirme rutini oluşturmak zorunda değilsiniz. Ancak bebeğiniz için onu rahatlatacak bir bitkisel yağ ile masaj rutini oluşturabilirsiniz.
Birçok ulusal sağlık otoritesi, ilk haftalarda ürün kullanımında sade bir rejim önerir; “less is more”. Az Çoktur ya da az daha doğrudur. İlk birkaç hafta temel temizleme ve ihtiyaca göre nemlendirme çoğu bebek için yeterlidir. Yoğun içerikler fayda yerine zarar oluşturabilir. Bu sebeple az ve öz yaklaşımı önemlidir.
Aşağıdaki bulgularda gecikmeden çocuk doktoru/dermatoloji desteği alınmalıdır:
Hata: “Ne kadar sık yıkarsam o kadar temiz olur.”
Doğrusu: Sık banyo kuruluğu artırır; kısa ve ılık banyo, haftada 2–3 kez yeterli, kirli bölgelere nazik temizleme.
Hata: “Losyon hafif, bebekler için en iyisi.”
Doğrusu: Krem/merhem dokuları, losyona göre suyu daha iyi hapseder. Özellikle kuruluk varsa yoğun dokular tercih edilir.
Hata: “Doğalı çağrıştırsın diye çiçek kokuları ile doldurulmuş parfümlü ürünler iyidir.”
Doğrusu: Parfümler potansiyel alerjen içerebilir; parfümsüz/hipoalerjenik ürünleri seçin.
Hata: “Egzama olmasın diye her gün tüm vücuda krem şart.”
Doğrusu: Kanıtlar koruyucu etkisini göstermedi; kuruluk varsa nemlendirin, sırf önlemek için zorunlu değil.
Bebeğinizin hassas cildi için parfümsüz, yoğun dokulu bir nemlendirici arıyorsanız, Babyicon’da bebeklere özel nemlendirici krem ve bakım yağları kategorisini inceleyebilirsiniz. Rutinlerinizi sade tutup, banyodan hemen sonra cilt hafif nemliyken uygulamak etkisini artırır.
S: Yenidoğanlarda cilt kuruluğu ne kadar sürer?
C: Çoğu fizyolojik kuruluk ilk haftalarda azalır. Bakım doğruysa birkaç hafta içinde belirgin düzelme görülür. Süre uzuyor, kızarıklık/akıntı/kanama ile devam ediyorsa hekime görünün.
S: Bebeğimi her gün yıkamalı mıyım?
C: Hayır. Haftada 2–3 kısa, ılık banyo çoğu bebek için yeterlidir. Günlük banyo cildi kurutabilir.
S: Banyodan sonra yağ mı, krem mi sürmeli?
C: Krem losyona göre suyu daha iyi hapseder. Cilt nemliyken sürmek etkiyi artırır.
S: Egzama önlemek için her gün emollient süreyim mi?
C: Güncel güçlü çalışmalar önleyici etkiyi göstermedi; kuruluk varsa nemlendirin. Sırf “egzama olmasın” diye günlük tüm vücut uygulaması rutine girmek zorunda değildir.
S: Hangi deterjanı kullanmalıyım?
C: Organik vegan sertifikalı parfümsüz, hipoalerjenik deterjan seçilmeli. Tahriş ve kuruluk riskini azaltmak için bu yaklaşım önerilir.
S: Güneş korumasını nasıl yapacağız?
C: 6 aydan küçük bebeklerde güneş kremi yerine gölge/şapka/ince uzun kollu kıyafet. (6 ay sonrası mineral içerikli kremler düşünülebilir.
İlginizi Çekebilir
Diğer Blog Yazılarımız
